Lịch sử hình thành xã Pa Thơm: Trước năm 1963 xã Pa Thơm trực thuộc xã Thanh Yên, ngày 23 tháng 6 năm 1963 chia tách từ xã Thanh Yên thành 2 xã xã Pa Thơm  và xã Thanh Yên. Sau khi chia tách xã, xã Pa Thơm lúc bấy giờ có 4 bản gồm: bản Pa Xa Xá, bản Pa Xa Lào, bản Pha Pun và bản Pác Thơm, có 3 dân tộc Lào, Cống, Khơ Mú sinh sống chủ yếu.

Vị trí địa lý: Xã Pa Thơm, huyện Điện Biên có tọa độ địa lý: 21^o18’26” vĩ độ Bắc và 102^o55’43” kinh độ Đông. Nằm cách trung tâm huyện 15 km.

+ Phía Bắc giáp xã Thanh Chăn.

+ Phía Tây giáp CHDCND Lào.

+ Phía Nam giáp với CHDCND Lào, xã Na Ư.

+ Phía Đông giáp với xã Noong Luống, xã Thanh Yên.

Diện tích tự nhiên là: 8.908,87 ha. Trong đó: Đất nông nghiệp: 8.694,46 ha. Đất phi nông nghiệp: 210,04 ha.

Tổng dân số: 276 hộ, 1.305 khẩu. Gồm 3 dân tộc sinh sống là chủ yếu: Dân tộc  Lào có 83 hộ = 398 khẩu;  dân tộc Cống 79 hộ = 375 khẩu;  dân tộc Khơ Mú là: 108 hộ = 496 khẩu; (có 06 hộ dân tộc khác = 37 khẩu)

 Xã Pa Thơmnằm ở phía Nam huyện Điện Biên có độ cao từ 500m  đến 1500 m có thung lũng dài hẹp. Đặc điểm địa hình của xã khá phức tạp, núi cao hiểm trở, bị chia cắt mạnh và có độ dốc theo hướng Tây bắc Đông nam gây khó khăn cho sản xuất nông nghiệp và đi lại của nhân dân.

Địa hình thung lũng: Phân bố dọc theo hướng Tây Bắc – Đông Nam, được hình thành do quá trình bồi đắp lâu dài của sông suối, có địa hình bằng phẳng, có độ cao trung bình > 400m so với mực nước biển, rất thích hợp để canh tác lúa nước.Vùng núi thấp: Tiếp giáp với vùng thung lũng , độ cao trung bình từ 500 - 700m so với mực nước biển, bao gồm các dãy núi song song và so le với nhau. Cấu tạo địa chất của dạng địa hình này chủ yếu là tầng trầm tích dày gồm đá phiến sét xen kẽ bột kết và cát kết. Địa hình vùng núi thấp khá chia cắt, hiểm trở, thích hợp để phát triển lâm nghiệp, cây lâu năm và đồng cỏ chăn nuôi gia súc.

 Đặc điểm khí hậu: Xã Pa Thơm thuộc vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa, trong năm có 02 mùa rõ rệt; mùa đông tương đối lạnh, ít mưa và có sương muối kéo dài từ tháng 11 đến tháng 3 năm sau; mùa hè từ tháng 4 đến tháng 10: nóng, mưa nhiều.Nhiệt độ không khí trung bình năm là 21,8^oC, tháng 7,8 có nhiệt độ trung bình cao nhất trong năm (29^oC), tháng Giêng có nhiệt độ trung bình thấp nhất (15^oC);Lượng mưa trung bình hàng năm khoảng 1500mm - 2.200mm, mưa tập trung theo mùa. Mùa mưa, lượng mưa chiếm khoảng 70 - 80% tổng lượng mưa cả năm; mùa khô kéo dài từ tháng 10 đến tháng 4 năm sau. Mưa đá thường xuất hiện vào cuối mùa khô (tháng 3,4).Chủ yếu là gió đông bắc và gió tây nam kèm theo sương mù và sương muối.

Về tình hình phát triển kinh tế xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh:

Trong bối cảnh có nhiều khó khăn, thách thức đan xen về thiên tai, dịch bệnh;  xã Pa Thơm luôn nhận được sự quan tâm giúp đỡ của các cấp, các ngành của huyện và sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của Đảng ủy; sự đoàn kết đồng lòng quyết tâm của cả hệ thống chính trị và nhân dân các dân tộc trên địa bàn xã; lĩnh vực kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh vẫn tiếp tục có những kết quả khá tích cực; các chỉ tiêu kinh  tế quan trọng vẫn duy trì; thực hiện tốt công tác phòng, chống dịch covid-19 trên địa bàn, công tác chăm sóc sức khỏe cho nhân dân tiếp tục được quan tâm; chính sách an sinh xã hội tiếp tục thực hiện kịp thời. Chủ quyền biên giới, quốc phòng an ninh chính trị; trật tự an toàn xã hội được giữ vững. Tổ chức thành công cuộc bầu cử đại biểu quốc hội khóa XV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021 – 2026. Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc trên địa bàn xã quyết tâm phấn đấu xây dựng xã cơ bản đạt chuẩn nông thôn mới cuối năm 2021.